Guignol η γέννηση του κουκλοθέατρου

Ο Guignol είναι ο κύριος χαρακτήρας στο γαλλικό κουκλοθέατρο το οποίο φέρει το όνομά του.

Αν και συχνά θεωρούνταν ως ψυχαγωγία των παιδιών, το αιχμηρό χιούμορ του Guignol και η γλωσσική ζωντάνια πάντα άρεσε και στους μεγάλους , και το σύνθημα του είναι "διασκεδάζει τα παιδιά ... και πνευματώδης ενήλικες".
Ο Laurent Mourguet (1795-1832) ,είναι ο δημιουργός του Guignol.
Ξεκίνησε σαν γυρολόγος ,έγινε οδοντίατρος της εποχής βγάζοντας δόντια και για να προσελκύσει πελάτες ,έστησε μια μικρή σκηνή κουκλοθέατρου δίπλα στην καρεκλά του οδοντίατρου.
Στις πρώτες παραστάσεις του δανείστηκε τον Polichinelle , ένας χαρακτήρα από την ιταλική commedia dell'arte.
Το 1804 η επιτυχία ήταν τέτοια που εγκατέλειψε την οδοντιατρική εντελώς και έγινε επαγγελματίας κουκλοπαίκτης, δημιουργώντας δικά του σενάρια του αντλώντας ιστορίες από τις ανησυχίες της εργατικής τάξης και αυτοσχεδιάζοντας με τις ειδήσεις της ημέρας. Ανέπτυξε χαρακτήρες πιο κοντά στην καθημερινή ζωή της Λυών , πρώτα τον Gnafron, έναν μπεκρή τσαγκάρη, και το 1808 τον Guignol.
Προστέθηκαν η Madelon γυναίκα του Guignol και ο χωροφύλακας Flageolet ακολούθησε σύντομα, αργότερα επιστρατεύτηκαν και άλλοι ήρωες για τις ανάγκες των έργων .
Ο Guignol έπαιζε το ρόλους όπως μικρέμπορος, μαραγκός, τσαγκάρης, ή άνεργος και άλλα επαγγέλματα .
Εμφανιζόταν παντρεμένος ,χωρισμένος ,ερωτευμένος κλπ. αυτό που παραμένει πάντα σταθερό είναι η φτώχεια του, αλλά το πιο σημαντικό το καλό χιούμορ του και η αίσθηση του για δικαιοσύνη.
Η χρήση στα γαλλικά του "Guignol» ως μια προσβολή που σημαίνει «γελωτοποιός» είναι μια περίεργη κακή χρήση της λέξης, γιατι ο Guignol είναι έξυπνος, θαρραλέος και γενναιόδωρος. Αναπόφευκτη δε πάντα η νίκη του και ο θρίαμβος του καλού εναντίον του κακού.
Δεκαέξι από τα παιδιά και τα εγγόνια Mourguet συνεχίζουν την παράδοση του Guignol σήμερα.
Το αρχικό πνεύμα του σώζεται ακόμα στη γενέτειρά του, την Λυών, όπου και οι δύο παραδοσιακές και πρωτότυπες σύγχρονες θεατρικές σκηνές αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της τοπικής κουλτούρας. Εκτός από την κοινωνική σάτιρα του, το Guignol έχει καταστεί ένα σημαντικός προστάτης της τοπικής διαλέκτου, parler Lyonnais .
Όπως καταλαβαίνεται λόγο ότι όλα αυτά συνέβησαν το 1800 περίπου έχουν επηρεάσει κατά πολύ το ελληνικό κουκλοθέατρο και το Ελληνικό θέατρο σκιών στην θεματολογία του.
Τα ονόματα Πασχάλης ,Καζανόβας (πατέρας και γιος) παραπέμπουν σε Ιταλική ρίζα και αργότερα ο Περικλέτος πιθανόν στο Ελληνοπρεπέστατο Περικλή.
Στην Πάτρα εμφανίστηκε κουκλοθέατρο το 1898με τον ανδρικελοπαικτη Χαρίλαο Πατέντα και αργότερα το 1910 ο ανδρεικελοπαικτης Χρηστός Κουνιτσιωτης(πιθανόν να υπήρχαν και πιο νωρίς παρόμοιες παραστασεις αλλά δεν αναφέρονται στις εφημερίδες της εποχης) .
Από τους τελευταίους μεγάλους ανδρικελοπαικτες στην Πάτρα ξεχωρίζουν ο Ντίνος Χριστόπουλος (αδελφός του θεατρώνη Πίνδαρου )και ο αξεπέραστος Σωτήρης Ασπιωτης.

Ο Σωκράτης Κοτσορές ειναι ενας νεος καραγκιοζοπαικτης και ανδρικελοπαικτης και μας παραχωρησε το παρακατω βιντεο του.


Κοινοποιήστε το στο Facebook

Κωνσταντίνος Λαλιώτης .....καραγκιοζοπαίχτης

Ο Κωνσταντίνος Λαλιώτης γεννήθηκε στην Πάτρα το 1990. Αγάπησε τον Καραγκιόζη σε πολύ μικρή ηλικία και μόλις τριών χρονών απέκτησε τις πρώτες του φιγούρες από το εργαστήρι του Ορέστη ,που ήταν στην γειτονία του.
Πρωτοείδε παράσταση καραγκιόζη από τον Γιάνναρο στις εκδηλώσεις της Πρωτομαγιάς το 1997 στην πλατεία Ομονοίας της Πάτρας.
Έχει παρακολουθήσει παραστάσεις από όλους τους βετεράνους μαστόρους της τέχνης του Καραγκιόζη στην Αθήνα και στις εκδηλώσεις που γίνονταν στην Πάτρα.
Σε ηλικία 10 χρονών βρέθηκε πίσω από τον μπερντέ του Κώστα Μακρή, τον οποίο θεωρεί και δάσκαλό του, αφού εκεί για 4 χρόνια πήρε τις πρώτες του εμπειρίες στον μαγικό κόσμο του θεάτρου σκιών.
Το 2001 άρχισε να δίνει παραστάσεις στο σχολείο του στα πλαίσια διάφορων σχολικών εκδηλώσεων και οι συμμαθητές του τον αποθέωναν .
Το 2004 κατάκτησε το Α΄ Ειδικό Βραβείο Θεάτρου Σκιών στους «Πανελλήνιους Καλλιτεχνικούς Αγώνες» ως μέλος της θεατρικής ομάδας του 8ου Γυμνασίου Πάτρας, με επιμέλεια της καθηγήτριας Αθηνάς Καλλιμάνη η οποία τον βοήθησε πολύ στην κατανόηση των θεατρικών δεδομένων που απαιτούνται και πίσω από τον μπερντέ.
Το 2008 στους 4ους αγώνες θεάτρου σκιών στην Πάτρα αποκτά το βραβείο καλύτερου πρωτοεμφανιζόμενου καραγκιοζοπαίχτη, καθώς και τριετή υποτροφία στην δραματική σχολή της ηθοποιού Ελντας Πανοπούλου, την οποία όμως αρνήθηκε ευγενικά λόγο άλλων υποχρεώσεων του .
Τον Μάιο του 2009 σε συνεργασία και πάλι με την θεατρική ομάδα του παλιού του σχολείου ,παρουσιάζει στο καλοκαιρινό λαϊκό θέατρο της οδού Γερμανού, τον παραδοσιακό γάμο της Ανδρίτσαινας, μια παράσταση με θέατρο σκιών και ζωντανή αναπαράσταση του εθίμου, σε κείμενο και σκηνοθεσία της Αθηνάς Καλλιμάνη.
Από τον Φεβρουάριο του 2010 βοηθά συστηματικά τον Γιάνναρο στις παραστάσεις του αποκτώντας πολύτιμη εμπειρία δίπλα στο σπουδαίο αυτόν ‘’μάστορα’’.
Το καλοκαίρι του 2011 ξανασυνεργάζεται με τον Μακρή στις παραστάσεις που δίνονται στο θεατράκι της πλατειάς ‘’Μίμαρου’’
Τον Οκτώβριο του 2011,συνεργάζεται με την πολυφωνική χορωδία Πατρών ,για μια παράσταση - αφιέρωμα στον Βασίλη Τσιτσάνη, η οποία περιελάμβανε και θέατρο σκιών , δόθηκε δε στο Δημοτικό  Θέατρο Απόλλων στην Πάτρα αποσπώντας άριστες κριτικές, σε κείμενα και σκηνοθεσία και πάλι της Αθηνάς Καλλιμάνη!
Ο Κωνσταντίνος δίνει συχνά παραστάσεις σε σχολεία και σε εκδηλώσεις στην Πάτρα με μεγάλη επιτυχία ,επιτυχία που διαπιστώσαμε κατά τις παραστάσεις που δόθηκαν από Πατρινούς καλλιτέχνες στον πολυχώρο VESO MARE στην Πάτρα τον Νοέμβριο του 2011.
Ζωγραφίζει και δικές του φιγούρες ,διαθέτει μια μεγάλη συλλογή από φιγούρες του Φώτη Πλέσσα ,και επίσης διαθέτει ηχητικά ντοκουμέντα από παραστάσεις και πολλά βιβλία που αφορούν το θέατρο σκιών.
Έχει περιθώρια για τελειοποίηση της τέχνης που τόσο λατρεύει και όλα τα προσόντα να πετύχει τους στόχους του.

Κοινοποιήστε το στο Facebook

Ανδρέας Κυριαζόπουλος....λαικός ζωγράφος-βοηθός σκηνής

Γεννήθηκε το 1941 στου Πέττα Αχαΐας ,30 χλμ δυτικά της Πάτρας.
Σε ηλικία τριών ετών η οικογένεια του μετακόμισε στην Πάτρα και συγκεκριμένα στην συνοικία Τσολιά ,στην οδό Δανιηλίδος 40.
Πήγε στο 8ο Δημοτικό σχολειό Πατρών ,το ξακουστό Γλαράκη  στα Ταμπάχανα.
Το πατρικό του σπίτι απέχει λιγότερο από 60 μέτρα από το πρώτο μόνιμο θέατρο σκιών ΡΕΚΟΡ που λειτουργεί στην Πάτρα από το 1950 αλλά προϋπήρχε σαν σκηνή από το 1944 χωρίς μόνιμη εγκατάσταση.
Τα πρώτα ερεθίσματα για τον Καραγκιόζη τα πήρε από το θέατρο αυτό σε πολύ μικρή ηλικία αφού κάθε βράδυ ήταν εκεί παρακολουθώντας εκατοντάδες παραστάσεις από τους πρωτοπόρους Καραγκιοζοπαίχτες της Πάτρας.
Το 1954 παρακολουθώντας τους αδελφούς Μίμη και Σωτήρη Ασπιώτη που έπαιζαν εκείνο το καλοκαίρι στο θεατράκι ανακάλυψε ότι τα χέρια του «πιάνουν» και αυτό το πρόσεξε και ο Μίμης Ασπιώτης που ήταν μεγάλος καλλιτέχνης στην ζωγραφική του Καραγκιόζη.
Από εκείνο το καλοκαίρι ο Ανδρέας έγινε βοηθός του Μίμαρου (όπως προσφωνούσαν τον Μίμη Ασπιώτη) και εκτός από την βοήθεια κατά την παράσταση άρχισε να ζωγραφίζει της ρεκλάμες της ημέρας για τις παραστάσεις, παίρνοντας μαθήματα από τον ίδιο.
Το 1955 είχε γίνει και αυτός ένας από τους απαραιτήτους βοηθούς κάθε «μάστορα» αφού πολλοί από αυτούς δεν ζωγράφιζαν.
Συνεργάστηκε με όλους τους γνωστούς για την εποχή καραγκιοζοπαίχτες φτιάχνοντας προγράμματα , φιγούρες και σκηνικά για τα έργα τους.
Διατέλεσε βοηθός του Μίμαρου ,του Φωτάκια (Φώτης Κιπρόπουλος) ,του Βασίλαρου (Βασίλη Ανδρικόπουλου),του Νίκου Παναγιωτάρα ,του Αντώναρου (Αντώνη Πλέσσα) ,του Ορέστη (Ανέστη Βακάλογλου) ,του Μητσάκη (Δημήτρη Ματσούκα) ,του Γιάνναρου (Γιάννη Μουρελάτου) και τελευταία του Κώστα Μακρή .
Σαν βοηθός σκηνής και σαν ζωγράφος κοντά στους «μαστόρους» πέρασε καλές και κακές στιγμές ανάλογα με τις ιδιορρυθμίες καθενός ,απ’ όλα αυτά κρατά τα καλλίτερα και γεμίζει το άλμπουμ τις ζωής του μόνο με τις όμορφες στιγμές ,δείχνοντας μεγαλοψυχία που καμιά φορά τον θιγεί ,αλλά παραμένει πάνω απ’ όλα άνθρωπος.
Από τους παραπάνω ξεχωρίζει τον Ορέστη και τον Γιάνναρο σαν καλλιτέχνες και σαν ανθρώπους.
Από το 1967 μέχρι το 1973 έζησε και εργάστηκε στην Γερμανία ,παράλληλα δε ζωγράφιζε φιγούρες και τις πουλούσε σε Έλληνες και Τούρκους μετανάστες που αγαπούσαν τον Καραγκιόζη , έτσι έγινε γνωστός και περιζήτητος και μάλιστα το 1973 που θα γύριζε οριστικά στην πατρίδα όλοι αυτοί οι φίλοι του τον τίμησαν με μια αξέχαστη Ελληνική βραδιά και έπεσε πολύ κλάμα ,όπως λέει.
Φιγούρες ,σκηνικά και ρεκλάμες  ζωγραφιζε επαγγελματικα  για νεωτέρους καλλιτέχνες όπως του Γιώργου Μπαλαμπάνη , που τον θεωρεί ένα ξεχωριστό ταλέντο ,καθώς και για τους Σωκράτη Κοτσορέ , Νικολα Τζιβελεκη και πολλους αλλους που εχουν εργα του στις συλλογες τους.
Στην πόλη που γεννήθηκε ο Καραγκιόζης και τιμήθηκαν ταλέντα και μη στο όνομα αυτής της τέχνης ,ο Ανδρέας Κυριαζόπουλος τιμήθηκε μόνο μια φορά για την ζωγραφική του στους 4ους Αγώνες Ελληνικού θεάτρου σκιών το 2008 και μάλιστα στα διάφορα φεστιβάλ που γίνονταν στην Πάτρα δεν τον προσκαλούσαν και όταν σαν επισκέπτης πήγαινε έκαναν «τον Κινέζο» ακόμα και οι βοηθοί των βοηθών που τόσο είχε ευεργετήσει με τα έργα του ,όπως χαρακτηρίστηκα τονίζει.
Το όνομα του έχει αναφερθεί από τον μεγάλο Ορέστη ,στην αυτοβιογραφία του όπως την παρουσίασε ο Βασίλης Χριστόπουλος στο βιβλίο του επίσης στο βιβλίο του Άρη Μηλιώνη «Σκιές στο φως των κεριών» περιλαμβάνεται ένα βιογραφικό του ,στην έκδοση Ο κόσμος του Καραγκιόζη ,τόμος Σκηνικά , περιλαμβάνεται επίσης σύντομο βιογραφικό του καθώς και πολλές ρεκλάμες του.
Σήμερα ζωγραφίζει ακόμα ρεκλάμες και φιγούρες από χόμπι στο μικρό εργαστήριο του , που περνά πολλές ώρες όταν δεν συναντά τους φίλους του στο καφενείο ,εκεί στο Τάσι στην Άνω πόλη της Πάτρας…της πατρίδας του.
Το 2016 στην  παγκοσμια ημερα θεατρου σκιων ο Γιαννης Μυλωνας με την συνεργασια του θεατρου σκιων Χρηστου Πατρινου εκαναν αφιερωμα στον κυρ Ανδρεα ,παρουσια του,και τον τιμησαν για την προσφορα του στο χωρο του θεατρου σκιων ,μεσα σε μια γεματη  κοσμο αιθουσα  σε συγκινητικη ατμοσφαιρα  και  ακολουθησε κρασοκατανυξη και πολλες ευχες ...να σημειωσω οτι η παρουσιαση γινοταν χωρις ο κοσμος να γνωριζει οτι ο κυρ Ανδρεας ηταν αναμεσα τους και η εκπληξη ηταν φοβερη ακολουθουμενη απο παρατεταμενα χειροκροτηματα.
Το 2016 επισης  ελαβε μερος με 4 εργα του στην εκθεση νεων καλλιτεχνων στο παλαια Λουτρα Πατρας αποσπωντας πολυ καλες κριτικες.
Το κύριο επάγγελμα του ,ήταν ελαιοχρωματιστής ,από το οποίο απολαμβάνει σήμερα την σύνταξη του ανάμεσα στην αγαπημένη του γυναίκα Ειρήνη ,τα 4 παιδιά του , τα 11 εγγόνια του και την πρώτη του δισεγγονούλα.
Ο κυρ Ανδρεας πεθανε σημερα  25/10/2019 στην Πατρα

Ο Καραγκιοζοπαίχτης Γιάνναρος ή Γιάννης Μουρελάτος

Ο Γιάννης Μουρελάτος γεννήθηκε στην Πάτρα το 1931 (+ 11/12/2012 Πατρα) και μεγάλωσε στην συνοικία Σύνορα.
Είναι γιος του Ντίνου Μουρελάτου που είχε ένα καπνοπωλείο στην ίδια γειτονία.
Ο Ντίνος Μουρελάτος (1896-3/5/1982)είχε γράψει πολλές παραστάσεις Καραγκιόζη, κατείχε την ιστορία του θεάματος και διακρίθηκε ιδιαίτερα για τα εμπνευσμένα σατιρικά στιχάκια του. Δεν έπαιζε Καραγκιόζη, αλλά τον προώθησε σε μεγάλα καλλιτεχνικά ύψη το ταλέντο του και το  ήθος του.
Στιχάκι του Ντινου Μουρελατου για τις συνοικίες της άνω πόλης της Πάτρας είναι και το γνωστό..
Από τα Σύνορα οι μερακλήδες
Απ’ τα Ταμπάχανα βγαίνουν οι Μόρτες
Και οι τεμπέληδες είναι Καντριανιώτες….

Ο Γιάννης μεγαλώνοντας δούλεψε για μερικά χρόνια στο μηχανουργείο Λεπεσιώτη και Σινιγάλια αλλά στα δεκαεπτά του χρόνια τον τράβηξε η τέχνη του καραγκιοζοπαίχτη ,ήταν γεννημένος για καραγκιοζοπαίχτης όπως λέει .
Η πρώτη επαφή με τον μπερντέ ήταν δίπλα στο μεγάλο δάσκαλο Ορέστη (Ανέστη Βακάλογλου) που τον έχρισε βοηθό του μια μέρα που έλειπε ο κανονικός βοηθός του  Σπύρος Γαρούφης , ο οποίος ειχε εκτακτο ραντεβου με την κοπελιά του.
Ετσι αρχιζει η ιστορια του επονομαζόμενου Γιάνναρου ,όπως ονομάστηκε εθιμικά.
Ο Γιάνναρος ήταν γεννημένος να παίζει μιμούμενος φωνές και με το σπιρτόζο χιούμορ του να ξεσηκώνει μικρούς και μεγάλους ,κάτι που του είχε αναγνωριστεί προτού γίνει καραγκιοζοπαίχτης ,οι παλιότεροι θα θυμούνται το Γιάνναρο με τα αστεία του στα νεανικά στέκια της δεκαετίας του 50’ γύρω στα Ψηλαλώνια.
Ο Καραγκιόζης του Γιάνναρου, είναι πολιτικοποιημένος , αλλά όχι κομματικοποιημένος , με σκληρή γλώσσα που κόκαλα δεν έχει και κόκαλα τσακίζει σαν την αυθεντική γλώσσα του ίδιου του καραγκιοζοπαίχτη που ποτέ δεν μασά τα λόγια του και ασκεί σκληρή κριτική για τα κακώς κείμενα, χωρίς να χάνει ποτέ την ευαισθησία του και την αγάπη για τη ζωή.
Ποτέ του δεν σχεδίασε ,και δεν ζωγράφισε φιγούρες και σκηνικά ,τα έβρισκε πάντα έτοιμα από τους άλλους αλλά ήταν σπουδαίος μίμος.
Έπαιζε με φιγούρες του Βασίλαρου που ήταν και δάσκαλος του ,του Θεοδωρόπουλου επίσης δασκαλού του , του Ασπιώτη ,του Αντώναρου και πολλών άλλων ,ακόμα και με του μαθητή του Κώστα Μακρή.
Έχει παίξει σε όλα τα θέατρα σκιών που υπήρχαν στην Πάτρα ,όλα τα γνωστά έργα ,καθώς και μερικά δικής του διασκευής ,όπως είναι η Γκόλφω και ο αετός του Ολύμπου με πολύ μεγάλη επιτυχία.
Έχει παίξει και στην επαρχία υπό αντίξοες συνθήκες προβάλλοντας τον Καραγκιόζη του κυρίως στην Αιτωλοακαρνανία και την Ηλεία αλλά και πιο μακριά όπως στην Θεσσαλία και την Μακεδονία, ακόμα και στην Αμερική.

Έχει παίξει επίσης τον Πλούτωνα σε συνεργασία με τον ηθοποιό Σταύρο Παράβα στην τηλεόραση.
Αγαπημένο του στέκι το θέατρο ρεκόρ ,στου Τσολιά –δίπλα στην πλατεία Μαρούδα, του θεατρώνη Πίνδαρου, που πρωτόπαιξε το καλοκαίρι του 1968 .
Ο Γιάνναρος παρά την ηλικία του δεν έχει αποσυρθεί ποτέ από τον μπερντέ ,το πρωί τον βρίσκεις εκεί στην Ηλείας 49 κάτω από την πλατεία Ομονοίας που διατηρεί ένα μικρό θεατράκι-μουσείο ανάμεσα σε αγαπημένες του φιγούρες και σκηνικά.
Πολλά βράδια μαζεύονται ρομαντικοί λάτρες του καραγκιόζη ,παλιοί φίλοι του, και ανάμεσα σε ουζάκια και μεζέδες ο μπερντές παίρνει φωτιά από το Γιάνναρο που καυτηριάζει την επικαιρότητα.

Κοινοποιήστε το στο Facebook

Ο Καραγκιόζης στα Λαικά Λαχεία του 2011

Όνειρο ετών η παρουσίαση φιγούρων του Καραγκιόζη μας στα Κρατικά Λαχεία. Η ιδέα

είναι αρκετά παλαιά και πραγματοποιείται φέτος χάρη στην αγάπη μελών του προσωπικού
των κρατικών λαχείων για τον Καραγκιόζη, του ίδιου τους του Διευθυντή, του προσωπικού
του Νομισματοκοπείου της Τράπεζας της Ελλάδος, καθώς και χάρη στη συνεργασία των
φορέων που πρόσφεραν αφιλοκερδώς το υλικό.
Το αφιέρωμα εκτείνεται στα λαχεία  των 52 κληρώσεων του Λαϊκού Λαχείου  του 2011 παρουσιάζοντας 26 φιγούρες του  Ελληνικού Θεάτρου Σκιών με εναλλαγή ανά  δύο βδομάδες.
Το υλικό προσέφεραν οι  παρακάτω φορείς:
Το Μουσείο Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης (Μ.Ε.Λ.Τ.).
Το Σπαθάρειο Μουσείο στο Μαρούσι (Σ.Μ.).
Το Πανελλήνιο Σωματείο Θεάτρου Σκιών (Π.Σ.Θ.Σ.).
Το πλούσιο υλικό που παραχωρήθηκε από τους παραπάνω φορείς - ισοδύναμο της μεγάλης ιστορίας
του Ελληνικού Θεάτρου Σκιών , στάθηκε αδύνατο να χωρέσει μέσα στις 26 εικόνες.
Έτσι, έγινε μια επιλογή, δίνοντας έμφαση  αφενός στους παλαιούς καραγκιοζοπαίκτες (αρχείο Μ.Ε.Λ.Τ.) και το Σπαθάρειο και αφετέρου στους εν ζωή και κυρίως στους νέους δημιουργούς (Π.Σ.Θ.Σ.).
Έγινε προσπάθεια να φωτιστεί και το θέμα της ελληνικότητας του Καραγκιόζη, παρουσιάζοντας ορισμένους ήρωες του ‘21, αλλά και αμιγώς ελληνικές φιγούρες.
Κάποιες εικόνες είναι ανέκδοτες και αξίζει τον κόπο να τις αποκτήσουμε με την αγορά ενός λαϊκού λαχείου. Και ποιος ξέρει;
Ο Καραγκιόζης μας μπορεί τελικά να μας φέρει και τύχη!

Αρχίσανε με τον Καραγκιόζη Υπουργό, που ίσως θα μπορούσε να κουμαντάρει καλύτερα ένα υπουργείο σήμερα αφού είναι παιδί του λαού μας και δεν το ξέχασε ποτέ!
Το λαχείο, πέρα από το σκοπό που επιτελεί ως τυχερό παιχνίδι, αποτελεί και ένα συλλεκτικό αντικείμενο.
Η σχετική θεματογραφία έχει προγραμματιστεί ως εξής:

1-2η  4/11 Ιανουαρίου Ο Καραγκιόζης Υπουργός Σπύρος Κούζαρος Μ.Ε.Λ.Τ.
3-4η 18/25 Ιανουαρίου Ο Μπαρμπαγιώργος Παναγιώτης Μιχόπουλος Μ.Ε.Λ.Τ.
5-6η 1/8 Φεβρουαρίου Κολλητήρι Παναγιώτης Μιχόπουλος Σ.Μ.
7-8η 15/22 Φεβρουαρίου Χατζηαβάτης Κωνσταντίνος Κουτσουμπλής Π.Σ.Θ.Σ.
9-10η 1/8 Μαρτίου Σιορ Διονύσιος Μπάμπης Ρουμελιώτης Π.Σ.Θ.Σ.
11-12η 15/22 Μαρτίου Θεόδωρος Κολοκοτρώνης Σπύρος Κούζαρος Μ.Ε.Λ.Τ.
13-14η 29 Μαρτίου/5 Απριλίου Αγλαΐα Πάνος Καπετανίδης Π.Σ.Θ.Σ.
15-16η 12/19 Απριλίου Κοπρίτης Χάρης Μπιλλίνης Π.Σ.Θ.Σ.
17-18η 26 Απριλίου/ 3 Μαΐου Μορφονιός Ευγένιος Σπαθάρης Σ.Μ.
19-20η 10/17 Μαΐου Σταύρακας Ευγένιος Σπαθάρης Σ.Μ.
21-22η 24/31 Μαΐου Βεληγκέκας Κωνσταντίνος Κουτσουμπλής Π.Σ.Θ.Σ.
23-24η 7/14 Ιουνίου Αθανάσιος Διάκος Κωνσταντίνος Κουτσουμπλής Π.Σ.Θ.Σ.
25-26η 21/28 Ιουνίου Καραγκιόζης Γιάγκος Σαμαράς Μ.Ε.Λ.Τ.
27-28η 5/12 Ιουλίου Ο Αρματολός Πάνος Καπετανίδης Π.Σ.Θ.Σ.
29-30η 19/26 Ιουλίου Μανούσος ο Κρητικός Μπάμπης Ρουμελιώτης Π.Σ.Θ.Σ.
31-32η 2/9 Αυγούστου Ο Καραγκιόζης Μάγειρας Σπύρος Κούζαρος Μ.Ε.Λ.Τ.
33-34η 16/23 Αυγούστου Ο Μεγαλέξανδρος και το φίδι Μπάμπης Ρουμελιώτης Π.Σ.Θ.Σ.
35-36η 30 Αυγούστου/6 Σεπτεμβρίου  Άνδρας με Λατέρνα Θανάσης Σπυρόπουλος Μ.Ε.Λ.Τ.
37-38η 13/20 Σεπτεμβρίου Καραγκιόζης Ευγένιος Σπαθάρης Σ.Μ.
39-40η 27 Σεπτεμβρίου/4 Οκτωβρίου   Αρχαίος Έλληνας Μπάμπης Ρουμελιώτης Π.Σ.Θ.Σ.
41-42η 11/18 Οκτωβρίου Γυναικά με τοπική ενδυμασία Μάνθος Αθηναίος Μ.Ε.Λ.Τ.
43-44η 25 Οκτωβρίου/1 Νοεμβρίου  Ο Καραγκιόζης Έλληνας Άγγελος Αλιμπέρτης Π.Σ.Θ.Σ.
45-46η 8/15 Νοεμβρίου Ο Καραγκιόζης Λόρδος Άθως Δανέλλης Π.Σ.Θ.Σ.
47-48η 22/29 Νοεμβρίου Κλέφτης Σωκράτης Κοτσορές Μ.Ε.Λ.Τ.
49-50η 6/13 Δεκεμβρίου Βεζυροπούλα Κώστας Καράμπαλης Μ.Ε.Λ.Τ.
51-52η 20/27 Δεκεμβρίου Άγγελος – Ελλάς Σπύρος Κούζαρος Μ.Ε.Λ.Τ.

Ο βετεράνος καραγκιοζοπαίκτης Γιάνναρος με την φιγουρα και το λαχειο του Σωκράτη Κοτσορέ

Κοινοποιήστε το στο Facebook

Ιστορικό του νεοελληνικού θεάτρου σκιών

Το νεοελληνικό Θέατρο Σκιών ξεκινάει την ιστορία του με την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους το 1830. Οι ρίζες του αναζητούνται στον Οθωμανικό και στον Ηπειρώτικο μπερντέ. Ο πρώτος άκμασε στην Κωνσταντινούπολη και σε αρκετά ακόμα ισχυρά κέντρα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας κατά την εποχή της Τουρκοκρατίας, ενώ ο δεύτερος εντοπίζεται κυρίως στην περιοχή της Ηπείρου και με επίκεντρο την πόλη των Ιωαννίνων από τις αρχές του 19ου αιώνα και εξής.
Το Οθωμανικό Θέατρο Σκιών λέγεται πως έφτασε στο Ελληνικό Βασίλειο στα μέσα του 19ου αιώνα με το θρυλικό Γιάννη Μπράχαλη από την Κωνσταντινούπολη. Η άποψη αυτή δεν είναι απολύτως πιστή στην πραγματικότητα, διότι οι καραγκιοζοπαίχτες της τουρκοκρατούμενης Ηπείρου ήταν ήδη γνωστοί στην ελεύθερη Ελλάδα, όπως ήταν γνωστός και ο Οθωμανικός μπερντές στην Πελοπόννησο τουλάχιστον από το έτος 1799 και σύμφωνα με τη μαρτυρία του Γάλλου περιηγητή Πουκεβίλ.
Μολονότι δεν αμφισβητείται η καλλιτεχνική δράση του Μπράχαλη, θεωρείται απίθανο να έφερε πρώτος αυτός την τέχνη του Θεάτρου Σκιών στην Ελλάδα. Η τέχνη του Καραγκιόζη υπήρχε ήδη σε πρωτόλεια μορφή στην Αθήνα από την ίδρυση κιόλας του νέου κράτους, κάτι που είναι λογικό για μια πρωτεύουσα που προσέλκυε κάθε μορφή θεάματος και τέχνης. Ωστόσο, η ανατολικής προέλευσης τέχνη του Θεάτρου Σκιών δεν αναπτύχθηκε στην Αθήνα επί Όθωνα λόγω κυρίως της πολιτικής των Βαυαρών που προωθούσαν την παράδοση του δυτικού πολιτισμού και αποστρεφόταν την ανατολίτικη παράδοση.
Τελικά, ο Καραγκιόζης γνώρισε μεγάλη ακμή (κατά τον 19ο αιώνα) στην πόλη της Πάτρας, η οποία εκείνη την εποχή εξελισσόταν σε ένα μεγάλο αστικό κέντρο. Πρωταγωνιστής αυτής της καλλιτεχνικής προσπάθειας ήταν ο πατρινός Δημήτρης Σαρδούνης(Σαρντούνης) ή Μίμαρος (1859 ή 1865-1912), ο οποίος πέρα από τη αξιόλογη μόρφωσή του, ήταν φορέας της οθωμανικής και κυρίως της ηπειρωτικής παράδοσης του Θεάτρου Σκιών. Εκτός από τη συνεργασία του με τον Μπράχαλη, πολύ σημαντικότερη θεωρείται και η μαθητεία του Μίμαρου κοντά στους Ηπειρώτες καραγκιοζοπαίχτες που έδιναν παραστάσεις στην ευρύτερη περιοχή της Αιτωλοακαρνανίας.
Η παραπάνω άποψη συμφωνεί απόλυτα με τη γεωγραφική δομή της δυτικής Ελλάδας, όπου η Πάτρα κατέχει κυρίαρχη θέση συνδέοντας τη νοτιοδυτική Πελοπόννησο με τη δυτική Στερεά και την Ήπειρο. Με την έννοια αυτή ερμηνεύεται πολύ εύκολα η πρόσβαση του Μίμαρου στα βορειότερα της Πάτρας μέρη, όπου δρούσαν οι Ηπειρώτες καλλιτέχνες, αλλά και στη νοτιότερη Πελοπόννησο. Διασχίζοντας τον εύφορο κάμπο της Ηλείας, ο Μίμαρος (όπως και οι μεταγενέστεροι καραγκιοζοπαίχτες) έδινε διαρκώς παραστάσεις μέχρι την Γαστούνη και την Καλαμάτα.
Είναι καλό όμως να εστιάσουμε και στην τελευταία γωνία ενός «γεωγραφικού» τριγώνου, το οποίο ξεκινούσε από τα Ιωάννινα, έφτανε στην Πάτρα και κατέληγε στην πρωτεύουσα. Στα τέλη του 19ου αιώνα, η αθηναϊκή αστική τάξη ξαναθυμήθηκε τις βυζαντινές της ρίζες και έπαψε να ασχολείται αποκλειστικά και μόνο με την αρχαιότητα. Μέσα σε αυτή τη γενικότερη αλλαγή, δημιουργήθηκαν και οι προϋποθέσεις για μια καινούργια μεγάλη ακμή του νεοελληνικού μπερντέ. Ο Γιάννης Ρούλιας, φορέας του ηπειρώτικου Καραγκιόζη, και ο Μίμαρος έδωσαν μια σειρά παραστάσεων στην Αθήνα, βάζοντας τις βάσεις για μια νέα καλλιτεχνική άνθιση μέσα από την οποία ξεπετάχτηκαν οι νέοι και πολλά υποσχόμενοι καραγκιοζοπαίχτες, όπως ο Αντώνης Μόλλας, ο Ντίνος Θεοδωρόπουλος, ο Χρήστος Χαρίδημος, ο Μανωλόπουλος και πολλοί άλλοι.
Την ίδια εποχή βέβαια, ο Καραγκιόζης άρχισε να αναπτύσσεται με γοργούς ρυθμούς και στην υπόλοιπη Ελλάδα, όπως στην Θεσσαλία με τον Μέμο και την Μακεδονία με τον Χαρίλαο, αλλά οι κύριες εστίες ανάπτυξής του παρέμειναν η Αθήνα και η Πάτρα. Η πορεία του Θεάτρου Σκιών παρέμεινε σταθερά ανοδική μέχρι και το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, για να ακολουθήσει η περίοδος της παρακμής. Η συγκεκριμένη παρακμή οφειλόταν αρχικά στη ραγδαία ανάπτυξη του ελληνικού κινηματόγραφου (μέχρι και τις αρχές της δεκαετίας του 1970) και κυρίως στην απόλυτη κυριαρχία της τηλεόρασης, ιδιαίτερα μετά τη Μεταπολίτευση.
Μετά τη Μεταπολίτευση, ο Καραγκιόζης παύει να παίζεται στα μαντράκια και γνωρίζει μια νέα μορφή προβολής και δημοσιότητας αυτήν τη φορά με τις πανελλαδικά κυρίαρχες τηλεοπτικές εκπομπές (π.χ. του Ευγένιου Σπαθάρη) αλλά και με αμφισβητούμενη μέχρι και σήμερα αποτελεσματικότητα. Ειδικότερα, τα νέα κοινωνικά δεδομένα κατά το β’ μισό του 20ού αιώνα και κυρίως ο ανταγωνισμός του Καραγκιόζη με τα πολυσύνθετα μέσα μαζικής επικοινωνίας είχαν οδηγήσει σε μια σειρά σημαντικών μεταβολών όσον αφορά το κοινό του Θεάτρου Σκιών και τη δομή των παραστάσεών του. Το λεγόμενο παραδοσιακό λαϊκό κοινό των μεγάλων είχε αρχίσει σιγά αλλά σταθερά να εγκαταλείπει την τέχνη του Καραγκιόζη, με αποτέλεσμα οι καραγκιοζοπαίχτες να αναγκαστούν είτε να αλλάξουν επάγγελμα είτε να απευθυνθούν σε άλλο κοινό. Η αναζήτηση του νέου κοινού είχε οδηγήσει αρκετούς από αυτούς τους καλλιτέχνες στον παιδόκοσμο.
Σε ένα πρώτο βαθμό, οι διασκευές του Καραγκιόζη για δίσκους και κόμικς είχαν ήδη προετοιμάσει το έδαφος για τις επερχόμενες αλλαγές. Η μετάλλαξη όμως του λαϊκού Θεάτρου Σκιών σε παιδικό θέαμα οφειλόταν πρωτίστως στον «αμφιλεγόμενο» τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίστηκε ο Καραγκιόζης από την κρατική τηλεόραση. Η προβολή των εικοσάλεπτων παραστάσεων στην απογευματινή παιδική τηλεοπτική ζώνη επέβαλε στις συνειδήσεις μικρών και μεγάλων την πεποίθηση ότι το Θέατρο Σκιών απευθύνεται κυρίως στις μικρές ηλικίες.
Οι μεταβολές αυτές συνοδεύτηκαν και από τη σταδιακή εισαγωγή του Καραγκιόζη στα σχολικά βιβλία και τις σχολικές εκδηλώσεις κατά τη δεκαετία του 1980. Την ίδια εποχή, διατυπώθηκαν και ορισμένες απόψεις σχετικά με την προσπάθεια μιας διαφορετικής προσέγγισης του Θεάτρου Σκιών ως παιδικό θέαμα. Αυτή η νέα προσέγγιση προσανατολιζόταν όχι τόσο προς το παραδοσιακό αλλά προς ένα νέο έντεχνο περιεχόμενο, το οποίο θα αντλούνταν από τον πλούτο της ελληνικής παράδοσης, χωρίς να κινείται αποκλειστικά και μόνο γύρω από το πρόσωπο του Καραγκιόζη.
Με την αυγή της νέας χιλιετίας, πολλές από αυτές τις μεταβολές έχουν ήδη παγιωθεί. Έτσι λοιπόν, η συντριπτική πλειοψηφία του κοινού στον Καραγκιόζη ανήκει πλέον στη σχολική και προσχολική ηλικία, κάτι που αναγκάζει τους καραγκιοζοπαίχτες να προσαρμόζουν κατάλληλα τη θεματική και το περιεχόμενο των έργων τους στις συγκεκριμένες ηλικίες. Σε γενικότερες γραμμές, στη σημερινή ψηφιακή εποχή, το Θέατρο Σκιών παλεύει για τη διάκριση με αντιπάλους τα πολυσύνθετα μέσα μαζικής επικοινωνίας και έχοντας ως σκοπό του να προσελκύσει ένα σταθερό κοινό στις παραστάσεις των σχολείων, των πολιτιστικών συλλόγων, των Δήμων και κυρίως των μόνιμων θεάτρων. Σε αυτήν την προσπάθεια, επικεφαλείς είναι οι παραδοσιακές εστίες του Καραγκιόζη, όπως η πρωτεύουσα, η συμπρωτεύουσα, η καραγκιοζομάνα Πάτρα και πολλές ακόμα ελληνικές πόλεις που είτε φιλοξενούν το Θέατρο Σκιών από παλιά είτε αρχίζουν να το γνωρίζουν καλύτερα στις μέρες μας...

Αρθρο του Θωμά Αθ. Αγραφιώτη- Εκπαιδευτικού-Καραγκιοζοπαίχτη
Κοινοποιήστε το στο Facebook

Σωτηρης Ασπιωτης.....

 Ο Σωτηρης Ασπιωτης γεννηθηκε το 1926 στην Πατρα και ειχε καταγωγη απο την Κερκυρα.
Απο μικρο παιδι μαζι με τον αδελφο του Μιμη εχουν το χαρισμα του πατερα τους να ζωγραφιζουν.
Ο Μιμης ,μεγαλυτερος,εγινε απαραιτητος βοηθος των καραγκιοζοπαικτων της εποχης ζωγραφιζοντας φιγουρες και τον ακολουθησε και ο Σωτηρης.
Το 1935 περιπου ο μικρος Σωτηρης επαιζε παραστασεις καραγκιοζη στην αυλη του σπιτιου του και αργοτερα εγινε βοηθος σε ολα σχεδον τα γνωστα ονοματα των καραγκιοζοπαικτων της Πατρας.
Η καρριερα του απογειωθηκε συντομα και η ενασχολιση του και με το κουκλοθεατρο τον κατεστησαν περιζητητο σε ολους τους χωρους που παιζοταν το θεατρο σκιων.
Συνοδευε τις παραστασεις του με το μπουζουκι του και την καλλιτεχνικη βραχνη φωνη του ,επαιζε δε και στο υπογειο κεντρο ΖΟΥΓΚΛΑ (Μπουκαουρη και Γουναρη).
Επαιξε σε ολη την Νοτιοδυτικη Ελλαδα και σε ολα τα γνωστα στεκια της Πατρας και κυριως στο θεατρο ΡΕΚΟΡ του Πινδαρου.
Ζωγραφιζε πολυ ωραια και πουλουσε τις φιγουρες του σε αλλους καραγκιοζοπαικτες ...ειχε δε ζωγραφισει και πινακιδες καταστηματων.
Στις φιγουρες πολλες φορες εφτιαχνε τον κορμο και σε μια ειδικη υποδοχη προσαρμοζε το κεφαλι ,ετσι σχεδιαζε πολλα διαφορετικα κεφαλια για τον ιδιο κορμο......
Εκει γυρω στο 1965 τον γνωρισα και εγω ,μικρο παιδι,πολλες φορες τρυπωνα στο κουκλοθεατρο να δω ''πως γινοταν'' ,παρακολουθουσα τακτικα τις παραστασεις του που συνεργαζοταν με τον Γιανναρο μεχρι το 1975 περιπου που αλλαξα γειτονια και πηγα για σποδες ,αργοτερα (1985)τον συναντουσα κατω απο τον ΟΤΕ στην Γουναρη που περιμενε την γυναικα του (που εργαζοταν εκει) και του ελεγα για τα παλια ....πεθανε στην Πατρα στις 29 Ιανουαριου 1989.

Γλαφυρη περιγραφη απο την ζωη του Σωτηρη Ασπιωτη θα βρειτε στο εξαιρετικο βιβλιο του Αρη Μηλιωνη ''Σκιες στο φως των κεριων''
Οι φωτογραφιες απο φιγουρες προερχονται απο το αρχειο του αειμνηστου Γιανναρου .